Depresja jest jedną z tych chorób, o których mówi się coraz częściej. Co jednak z chorobą, która w swoim przebiegu może dawać zarówno epizody depresyjne, jak i epizody podwyższonego nastroju? W takim przypadku mówimy o chorobie afektywnej-dwubiegunowej (CHAD), czyli znacznie słabiej poznanym zaburzeniu nastroju. Dowiedzmy się zatem, jak się prezentuje.
Choroba, w której zmienia się nastrój
Choroba afektywna-dwubiegunowa należy do tego samego spektrum zaburzeń nastroju, co między innymi depresja. Jest chorobą występującą stosunkowo często, ponieważ doświadcza jej około 3-5% populacji, w tym tyle samo kobiet, jak mężczyzn. Na czym dokładnie polega?
Choroba dwubiegunowa odznacza się występowaniem dwóch różnych stadiów: epizodu depresyjnego oraz epizodu maniakalnego. Epizody te mogą występować z porównywalną częstością, jednak jest to rzadsza postać schorzenia (tzw. typ I). Znacznie częściej obserwuje się chorobę dwubiegunową z przewagą depresji (typ II) w której jej epizody pojawiają się nawet kilkadziesiąt razy częściej w stosunku do epizodów maniakalnych.
CHAD może występować przy tym zarówno jako choroba z klasyczną zmianą faz (powolną), jak też z szybką zmianą faz, charakteryzującą się wystąpieniem przynajmniej 4 epizodów manii lub depresji w ciągu roku. W przypadku ultraszybkiej zmian faz, zmiany nastrojów mogą następować nawet w przeciągu kilku dni lub kilku godzin po sobie.
Epizod depresyjny
W chorobie afektywnej-dwubiegunowej epizody depresyjne bardzo przypominają swoimi objawami klasyczną depresję. Pojawia się przede wszystkim obniżenie nastroju, smutek, problemy z koncentracją i anhedonia – czyli niezdolność do czerpania przyjemności. Częściej współwystępują przy tym objawy psychotyczne, jak też zachowania atypowe dla depresji, takie jak nadmierne łaknienie lub senność.
Epizod maniakalny
W czasie trwania epizodu maniakalnego pacjenci doświadczają z kolei poczucia podwyższenia nastroju. Są one często połączone ze wzmożonym poziomem energii, nierzadko także ze zwiększoną drażliwością. W przypadku epizodów, które trwają minimum 7 dni, mówi się o manii, a w przypadku takich, które zajęły więcej niż 4 dni, ale miały mniej nasilone objawy – o hipomanii, czyli mówiąc potocznie, o łagodniejszej formie manii.
Mania lub hipomania mogą objawiać się między innymi poprzez zmniejszoną potrzebę snu, nadmierną gadatliwość, tendencję do rozpraszania się, roztargnienie. W następnej kolejności daje się zauważyć natłok myśli, który może prowadzić również do zwiększonej kreatywności, przekonanie o własnej wyższości, zwiększone libido, podniesioną chęć do nawiązywania kontaktów interpersonalnych oraz wzmożoną potrzebę ruchu. Mogą pojawiać się w tym okresie zachowania ryzykowne.
Diagnostyka i leczenie
CHAD podlega diagnozie przez specjalistów, przede wszystkim przez lekarza psychiatrę. Pacjent leczony jest farmakologicznie, co pomaga w ustabilizowaniu jego stanu i zapobiega pojawianiu się epizodów manii lub depresji.
Dodatkowo może zostać wprowadzona psychoterapia, która pomaga chorym lepiej rozpoznawać epizody choroby oraz uczy, jak pacjenci mają sobie z nimi radzić.
