O złe samopoczucie objawiające się katarem, kaszlem czy bólem głowy bezpośrednio po spożyciu jakiegoś produktu, z reguły posądza się alergię na jakiś składnik jedzenia. Gdy poszukiwanie alergenu kończy się fiaskiem, warto sprawdzić, czy reakcja organizmu typowa dla alergii nie wynika z nadwrażliwości na histaminę (HIT). Czym jest histamina i czym jest dieta antyhistaminowa?
Histamina – co to jest?
Histamina jest aminą biogenną – bardzo ważnym hormonem tkankowym. Dzięki obecności histaminy w organizmie prawidłowo przebiega proces gojenia się ran, regulowane jest napięcie mięśniowe, możliwa współpraca hormonów między sobą. Histamina reguluje wydzielanie hormonów przysadki, pobudza wydzielanie soków żołądkowych.
Jej rolą jest także pośredniczenie w rozwoju alergii. To właśnie histaminie uwalnianej w momencie działania alergenu na błony śluzowe zawdzięczamy charakterystyczne dla alergii objawy.
Gdy histaminy jest za dużo…
Histamina magazynowana jest w komórkach błon śluzowych oraz tkanki łącznej i jest ona w stanie uśpienia do czasu uszkodzenia tkanek, zmian temperatury czy kontaktu z alergenem.
Poza organizmem ludzkim histamina występuje w żywności. Natomiast, gdy dostarczana jest wraz z żywnością do organizmu jej nadmiar rozkładany jest w jelitach przez enzym o nazwie diaminooksydaza (DAO). Jeśli histaminy w jedzeniu jest zbyt dużo DAO nie radzi sobie z trawieniem – usuwaniem histaminy i przez to właśnie pojawiają się alergiczne objawy. Bardzo duża ilość histaminy może wywołać nawet silny wstrząs anafilaktyczny.
Nietolerancja na histaminę leczymy za pomocą diety ograniczającej ilość tej aminy w jedzeniu.
Dieta antyhistaminowa
Podstawą diety powinny być produkty bardzo świeże i jak najmniej przetworzone. Warto kupować głównie te, które mają małą zawartość HIT.
Dieta antyhistaminowa zaleca całkowitą eliminację:
- Żywności poddanej fermentacji – kapusta kiszona, wina, piwa, octy owocowe i winne,
- Suszonych i wędzonych mięs oraz wędlin, przede wszystkim salami, surowych kiełbas i szynek,
- Ryb wędzonych, peklowanych, o ciemnym mięsie, konserw rybnych – makrela, śledź, tuńczyk, łosoś,
- Warzyw i owoców uwalniających histaminę – pomidory, truskawki, cytrusy, ananas, kiwi, bakłażany, maliny, orzechy.
Niektóre z tych produktów nie tylko zawierają znaczne ilości histaminy, ale dodatkowo hamują wydzielanie DAO, więc utrudniają likwidację histaminy w jelitach. Przykładem najlepszym jest alkohol, głównie wino czerwone i piwo pszeniczne – najlepiej zrezygnować z nich na zawsze.
Dieta antyhistaminowa – jak przygotowywać posiłki?
Histamina jest odporna na działanie wysokich temperatur – w niektórych produktach podczas gotowania, czy smażenia jej poziom może nawet się zwiększyć.
Przyrost następuje także podczas procesów fermentacji i psucia się żywności. Dlatego specyficzny odór zepsutej ryby jest właśnie zasługą histaminy.
Dieta antyhistaminowa jest typową dietą eliminacyjną – wykluczenie lub choćby ograniczenie ilości produktów zawierających histaminę przynosi szybką poprawę stanu zdrowia. Dieta jest skuteczna pod warunkiem systematyczności. Warto suplementować dietę witaminami C oraz B6. Witamina C niweluje skutki nadmiaru histaminy; B6 pomaga w metabolizmie hormonu.
Jako, że każdy chory cierpiący na nietolerancję histaminy ma różny próg wrażliwości na tę aminę. Nie ma uniwersalnych przepisów dla wszystkich dotkniętych tym rodzajem nietolerancji pokarmowej. Jednak metodą prób i błędów z jednoczesną obserwacją reakcji na dany produkt szybko można sprawdzić, które produkty i w jakiej ilości można dopuścić do spożycia, a z którymi należy pożegnać się na zawsze.
