Według doskonale znanego porzekadła sport to zdrowie – i na pewno jest w tym dużo racji. Regularna aktywność fizyczna to jeden z kluczowych czynników pozwalających zachować zdrowie i dobre samopoczucie. Z drugiej jednak strony, nieodłączną częścią sportu są różnego rodzaju urazy. Skręcona kostka, kontuzja barku lub kolana, naciągnięta pachwina – zna to właściwie każda osoba aktywna fizycznie. Na szczęście są sposoby, by nawet po poważnych urazach szybko i bezpiecznie wrócić do uprawiania sportu!
Z tekstu dowiesz się:
- jakie kontuzje sportowców pojawiają się najczęściej,
- na czym polega rehabilitacja w ortopedii.
Kontuzja sportowca – zarówno amatora, jak i zawodowca – może mieć różne podłoże. Dość często przytrafiają się tzw. urazy ostre, będące efektem np. poślizgnięcia się na parkiecie, upadku na trasie biegu czy faulu przeciwnika. Czasami kontuzja na treningu bywa skutkiem nieprawidłowych obciążeń, np. zbyt częstej i zbyt intensywnej aktywności bez uprzedniego przygotowania organizmu. Kontuzja może przytrafić się z powodu niewystarczającej rozgrzewki przed treningiem, nieprawidłowej regeneracji albo niewłaściwej techniki wykonywanych ćwiczeń.
Urazy kolana, skręcenia kostki, naciągnięta pachwina, czyli najczęstsze kontuzje sportowców
Oczywiście niektóre sporty są związane z większym ryzykiem wystąpienia kontuzji niż inne. I tak np. gimnastyka, joga czy nordic walking to aktywność stosunkowo bezpieczna, gdzie urazy pojawiają się relatywnie rzadziej. Ryzyko wystąpienia kontuzji zwiększa się z kolei w sportach kontaktowych, siłowych czy motorowych. Dodatkowo, ważne jest to, że niektóre urazy są typowe dla konkretnej dyscypliny – kontuzja kolana jest charakterystyczna np. dla biegania i piłki nożnej, kontuzja barku – dla siatkówki, a urazy łokcia – dla tenisa.
Fizjoterapia – podstawa powrotu do formy
Najważniejszym elementem szybkiego powrotu do zdrowia i dobrej formy po kontuzji jest przede wszystkim dopasowana do potrzeb rehabilitacja – w ortopedii obejmuje ona głównie fizjoterapię, na którą składają się kinezyterapia, fizykoterapia i masaże lecznicze.
- Kinezyterapia
Jest to dziedzina rehabilitacji, która opiera się na wykonywaniu przez pacjenta dobranych i odpowiednio ukierunkowanych ćwiczeń ruchowych, które mają na celu redukcję dolegliwości bólowych, poprawę zakresu ruchu, przyspieszenie regeneracji tkanek, czyli – wspomożenie procesu leczenia kontuzji. Mogą to być specjalnie wyselekcjonowane ćwiczenia na wzmocnienie kolan, ćwiczenia rozciągające mięśnie, uelastyczniające mięśnie itp. Mają charakter bierny (wykonuje je terapeuta bez udziału pacjenta) lub czynny (wykonywane przez pacjenta).
- Fizykoterapia
W ramach fizykoterapii do leczenia kontuzji i usprawniania pacjenta stosuje się czynniki fizyczne – zarówno naturalne, jak i sztuczne, wytworzone w specjalistycznych urządzeniach. Może to być woda, prąd elektryczny, różnego rodzaju światło, ciepło, zimno, pole magnetyczne, energia emitowana przez laser, ultradźwięki itp. Pod wpływem tych bodźców w dotkniętych kontuzją tkankach dochodzi do określonych przemian, przyspieszają procesy regeneracji, redukcji ulega stan zapalny, zabiegi mają charakter przeciwbólowy oraz przeciwobrzękowy. Zabiegi fizykoterapeutyczne mają na celu usuwanie objawów kontuzji oraz przyspieszenie powrotu do zdrowia.
- Masaż leczniczy
Jest to rodzaj masażu, w ramach którego terapeuta – poprzez odpowiednie chwyty, ugniatanie, uciskanie czy poklepywanie określonych partii ciała – uzyskuje efekty lecznicze: złagodzenie bólu, rozluźnienie, likwidację obrzęków, przyspieszenie wchłaniania się krwiaków, usprawnienie regeneracji itp. Masaż leczniczy znajduje zastosowanie u sportowców po złamaniach, zwichnięciach i skręceniach, ze stanami przeciążeniowymi (kolano skoczka, kolano biegacza, łokieć tenisisty) oraz w regeneracji powysiłkowej.
Dla jak najlepszych efektów, powrót sportowca do formy po kontuzji powinien być prowadzony przez specjalistów: lekarza ortopedę, rehabilitanta i/lub fizjoterapeutę.
